Dy astronautë të NASA-s, të cilët kanë ngecur në hapësirë për më shumë se dy muaj, do të kthehen në Tokë në shkurt 2025 me SpaceX.
Nasa tha se anija kozmike Boeing Starliner me të cilën astronautët Sunita Williams dhe Barry Wilmore kishin udhëtuar në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës (ISS) do të kthehej në Tokë “pa ekuipazh”.
Dyshja u ngritën në atë që ishte planifikuar të ishte një mision tetë-ditor më 5 qershor, por tani do të kalojnë rreth tetë muaj në orbitë.
Starliner përjetoi probleme gjatë rrugës për në ISS, duke përfshirë rrjedhjet e heliumit, i cili shtyn karburantin në sistemin e shtytjes. Disa shtytës gjithashtu nuk funksionuan siç duhet.
Boeing dhe SpaceX u dhanë të dy kontrata miliarda dollarësh nga NASA për të ofruar fluturime komerciale në hapësirë për astronautët e saj. Boeing kishte vlerë 4.2 miliardë dollarë (3.18 miliardë £) ndërsa SpaceX, e cila u themelua nga miliarderi Elon Musk, mori 2.6 miliardë dollarë.
SpaceX deri më tani ka dërguar nëntë fluturime me ekuipazh në hapësirë për NASA-n, si dhe disa misione komerciale, por kjo ishte përpjekja e parë e Boeing në një mision me ekuipazh.
Inxhinierët në Boeing dhe Nasa kanë shpenzuar muaj duke u përpjekur të kuptojnë çështjet teknike me anijen Starliner.
Ata kanë kryer teste dhe kanë mbledhur të dhëna, si në hapësirë ashtu edhe në Tokë. Shpresa e tyre ishte të gjenin rrënjën e problemeve dhe të gjenin një mënyrë për t’i kthyer astronautët në shtëpi të sigurt në Starliner.
Duke folur në një konferencë për shtyp të shtunën, administratori i NASA-s Bill Nelson tha se Boeing ka punuar ngushtë me NASA-n për të kuptuar se çfarë përmirësimesh duhen bërë në anijen kozmike.
“Fluturimi në hapësirë është një rrezik, madje edhe në rastin më të sigurt dhe madje edhe më rutinë, dhe një fluturim provë, nga natyra, nuk është as i sigurt dhe as rutinë. Vlera jonë thelbësore është siguria dhe është ylli ynë verior”, tha ai.
Është marrë vendimi për të zgjatur qëndrimin e çiftit në ISS deri në shkurt 2025, në mënyrë që ata të mund të kthehen në një anije kozmike SpaceX Crew Dragon.
Koha shtesë lejon SpaceX të nisë automjetin e saj të ardhshëm, me ngritjen e planifikuar për në fund të shtatorit.
Ai supozohej të kishte katër astronautë në bord, por në vend të kësaj do të udhëtonte në stacionin hapësinor me dy. Kjo i lë hapësirë zotit Wilmore dhe zonjës Williams për t’u bashkuar me ta në automjetin për t’u kthyer në Tokë në fund të misionit të tij të planifikuar shkurtin e ardhshëm.
NASA ka thënë se të dy astronautët kishin përfunduar më parë dy qëndrime afatgjatë në hapësirë dhe kishin kuptuar rreziqet e fluturimit testues, duke përfshirë qëndrimin në stacion më gjatë se sa ishte planifikuar.
Organizata tha se Wilmore, 61, dhe zonja Williams, 58, të dy “plotësisht” mbështesin planet për kthimin e tyre dhe do të kalonin muajt e ardhshëm duke kryer punë shkencore, mirëmbajtjen e hapësirës dhe ndoshta duke bërë disa “shëtitje hapësinore”.
Starliner i Boeing tashmë ishte vonuar për disa vite për shkak të pengesave në zhvillimin e anijes kozmike. Fluturimet e mëparshme pa ekuipazh gjithashtu pësuan probleme teknike.
Në një deklaratë, Boeing tha se vazhdon të përqendrohet “në sigurinë e ekuipazhit dhe anijes kozmike”.
“Ne jemi duke ekzekutuar misionin siç është përcaktuar nga NASA dhe po përgatitemi për një kthim të sigurt dhe të suksesshëm pa ekuipazh,” shtoi ai.