Pavarësisht kërkimeve kronike në fushën e kancerit, disa lloje të sëmundjes ende i rezistojnë hapave diagnostikues dhe terapeutikë që shkenca ka bërë, duke vazhduar të shqetësojë ekspertët.
Një shembull tipik është kanceri ovarian, i njohur për aftësinë e tij për t’u “fshehur” derisa të arrijë një fazë të avancuar, ku është tepër vonë për t’u trajtuar në mënyrë efektive. Ky fakt shqetëson vazhdimisht pacientët dhe specialistët, duke pasur parasysh rëndësinë e ndërhyrjes së hershme për mbijetesën e pacientit. Hulumtimet e fundit, megjithatë, po ofrojnë të dhëna premtuese për zbulimin e hershëm të kancerit ovarian, duke u fokusuar në katër simptoma specifike.
Dr Jenny Doust, Profesoreshë Klinike dhe Hulumtuese në Qendrën Australiane të Kërkimit të Shëndetit të Grave dhe Vajzave të Universitetit të Queensland, paraqet këto të dhëna të fundit kërkimore në artikullin e saj mbi The Conversation.
Sfida e zbulimit të hershëm
Një nga arsyet kryesore pse kanceri ovarian është kaq i vështirë për t’u zbuluar herët është se simptomat e tij janë shpesh të paqarta dhe mund të shoqërohen lehtësisht me kushte më pak serioze . Ndryshe nga kanceri i qafës së mitrës , i cili mund të zbulohet përmes ekzaminimit të rregullt, kanceri ovarian nuk kontrollohet me një metodë të thjeshtë diagnostike. Përveç kësaj, ekzaminimet e legenit, të kryera zakonisht gjatë kontrolleve rutinë, nuk arrijnë të zbulojnë në mënyrë efektive sëmundjen në fazat e hershme të saj.
Megjithatë, faza në të cilën diagnostikohet kanceri ndikon shumë në shkallën e mbijetesës. Për shembull, nëse është i kufizuar në vendndodhjen e tij origjinale, shkalla e mbijetesës pesëvjeçare arrin një 92% inkurajuese . Por kur diagnoza vendoset në faza më të avancuara, ku kanceri është përhapur në pjesë të tjera të trupit, shkalla e mbijetesës bie në mënyrë dramatike, me vetëm 31% të grave që mbijetojnë 5 vjet pas diagnozës.
Në këtë kontekst, një studim i ri i publikuar në BMJ ringjall shpresat për diagnostikim të hershëm dhe shkallë më të lartë të mbijetesës së pacientëve. Hulumtimi u krye midis qershorit 2015 dhe korrikut 2022 në 2,596 gra të moshës 16-90 vjeç nga 24 spitale në Mbretërinë e Bashkuar dhe u fokusua në 4 simptoma specifike:
-fryrje të vazhdueshme,
-ndjenja e ngopjes së shpejtë,
-dhimbje barku
-urinim i shpeshtë
Gratë që raportuan se kishin përjetuar vazhdimisht ndonjë nga këto simptoma u referuan shpejt te një specialist brenda 2 javësh. Procesi i shpejtë përfshinte një test fillestar gjaku, i cili mati nivelin e antigjenit të kancerit 125 (CA125). Nëse ishte jonormale, gratë iu nënshtruan një ekografie intravaginale për hetime të mëtejshme.
Rezultatet ishin premtuese, duke treguar se kjo procedurë është më e mirë në zbulimin e kancerit të vezoreve sesa ekzaminimi i përgjithshëm i njerëzve që nuk kanë simptoma . Nga 1,741 gra që iu nënshtruan ekzaminimit të shpejtë, 12% u diagnostikuan me një formë të kancerit ovarian. Në veçanti, 6.8% u zbulua se kishin kancer ovarian seroz të shkallës së lartë, lloji më agresiv, përgjegjës për 90% të vdekjeve. Është mbresëlënëse, 1 në 4 gra me këtë formë agresive të kancerit u diagnostikua në një fazë të hershme, duke lejuar trajtim më të hershëm dhe potencialisht më efektiv. Për më tepër, disa shenja premtuese u vunë re në trajtimin e pacientëve me formë agresive. Shumica (95%) iu nënshtruan operacionit dhe 3/4 (77%) iu nënshtruan kimioterapisë. Citoreduksioni i plotë – që do të thotë se i gjithë kanceri duket se është hequr – u arrit në 6 nga 10 gra (61%) .
Gjetjet e studimit sugjerojnë se fokusimi në një grup specifik simptomash dhe gjurmimi i shpejtë i pacientëve për testime të mëtejshme mund të përmirësojë ndjeshëm shkallët e zbulimit të hershëm të kancerit ovarian. Megjithëse studimi nuk gjurmoi rezultatet afatgjata të mbijetesës, dihet se aftësia për të diagnostikuar kancerin në fillim ofron një shans më të mirë për trajtim të suksesshëm. Klinikët gjithashtu duhet të jenë në gjendje të njohin të gjitha mënyrat se si mund të shfaqet kanceri ovarian, duke përfshirë simptoma të paqarta si lodhja e përgjithshme .
Studimi gjithashtu thekson rëndësinë e ndërgjegjësimit të publikut për simptomat. Nëse marrin informacion adekuat për rëndësinë e këtyre simptomave, gratë mund të inkurajohen të kërkojnë këshilla mjekësore më herët, duke çuar potencialisht në diagnostikimin dhe trajtimin e hershëm. Kjo do të ndihmojë jo vetëm për të zbuluar sëmundjen përpara se të përparojë, por gjithashtu siguron që trajtimi të jetë më efektiv.