Lëvizja për pajtimin e gjaqeve në Kosovë, vlerësohet si një moment historik për bashkimin e shqiptarëve në kohën kur regjimi serb kishte nisur të shtonte presionin dhe të vendoste masa ndaj popullit të Kosovës.
Në nisjen e kësaj lëvizje një rol të rëndësishëm kishin edhe gratë.
Sipas bashkëpunëtorit të Anton Çettës, Riza Krasniqi, ideja për pajtimin e gjaqeve ishte nga dy gra, Have Shala dhe Myrvete Dreshaj.
“Nënat dhe motrat tona asnjëherë nuk kanë qenë më aktive se gjatë lëvizjes, ato e kanë dhënë idenë, Have Shala, Myrvete Dreshaj, janë ideologe të cilat e kanë dhënë idenë. Kjo Lëvizje ishte madhështore, sepse roli i gruas ishte madhështor, udhëheqja ishte madhështore”, ka thënë Krasniqi në Tëvë 1.
Ai ka thënë se Lëvizja për Pajtimin e Gjaqeve, kishte tri shtylla kryesore, rolin e gruas shqiptare, harmoninë fetare dhe ndershmërinë e udhëheqjes.
Sot bëhen 34 vjet nga ngjarja e madhe për faljen e gjaqeve në Verrat e Llukës në Komunën e Deçanit.
Në këtë tubim madhështor më 1 maj 1990 morën pjesë rreth gjysmë milion shqiptarë, me ç’rast u falën më shumë se 100 gjaqe dhe ngatërresa ndër-shqiptare.
Profesori universitar dhe Pajtuesi, Zymer Neziri duke folur për periudhën e pajtimit të gjaqeve në Kosovë, ka thënë se kjo nismë kishte zotim kyç në vend që të hapen 32 varre të reja në emër të gjakmarrjes, të falen 32 gjaqe.
Neziri ka thënë se nga 32 sa u falën në fillim, tutje shifrat shkuan në 3000 e më shumë familje që i falën gjakun njëra-tjetrës.
“Është shumë e vërtetë që rinia studentore e Pejës ishte bërthamë e fillimeve dhe ajo bërthamë ishte një zotim dhe një besatim se në vend që t’i hapim 32 varre të reja në emër të gjakmarrjes, ne po i falim 32 gjaqe. Shifra 32 ishte fillestare dhe simbolikë e cila pastaj e kaloi shifrën 320, 3000 e më shumë familje”, është shprehur ai.
Ndërsa, profesori bëri me dije se pjesë e kësaj nisme e cila u shndërrua në një lëvizje gjithëpopullore ishin 800 pjesëmarrës.
“Ka qenë një kohë shumë e rëndë historike, tash e 34 vjet dhe ishte vijimësi e viteve të rënda të robërisë. Kjo lëvizje u shndërrua në një lëvizje gjithëpopullore në të cilën kanë marr pjesë rreth 800 pjesëmarrës që merrnin pjesë në pajtimin e gjaqeve nga Liqeni i Prespës te Liqeni i Shkodrës”, shtoi ai.
Sot janë bërë 34 vjet nga falja e gjaqeve në Verrat e Llukës në Komunën e Deçanit. Më 1 maj të vitit 1990, në këtë tubim morën pjesë rreth gjysmë milion shqiptarë.