SHKRUAN: Nicholas Kristof – kolumnist politik
Kush mbështet të drejtën e Izraelit për të mbrojtur veten “pa nëse dhe pa por…”, irritohen kur kujtojnë viktimat civile në Gaza dhe numrin e madh të fëmijëve të vdekur. Ata që mbështesin të drejtën e palestinezëve për një atdhe dhe për të qenë të pavarur, pavarësisht nga çdo gjë tjetër, acarohen kur kujtohen për pengjet izraelitë dhe urrejtjen ndaj Izraelit, e cila ndonjëherë bëhet urrejtje ndaj hebrenjve.
Megjithatë, kurrë si në këtë luftë, gjithçka është e lidhur. Ka shumë “nëse” dhe “por” në lojë – të cilat nuk janë retorikë, mirësi apo relativizëm – dhe kurrë më parë etika e parimeve, për të cituar Max Weber-n, nuk është dashur të merret me etikën e përgjegjësisë.
Nëse i mbroj pengjet dhe dua t’i shpëtoj në çdo mënyrë, duhet të mbroj edhe popullin palestinez, i cili është dy herë peng, i Hamasit dhe i bombave izraelite.
Pasi ka arritur në këtë pikë, qeveria izraelite duhet t’i bëjë vetes disa pyetje: të pyesë veten nëse lufta që po bën është racionale, në lidhje me objektivat që ka vendosur; dhe nëse është e drejtë, krahasuar me metodat e përdorura.
Dhe qeveria amerikane duhet t’i bëjë vetes gjithashtu një pyetje: jo nëse do të mbështesë Izraelin, gjë që nuk bëhet fjalë, por për sa kohë të shmangë kërkesën e qartë të Izraelit për të filluar negociatat me Hamasin për një armëpushim dhe lirimin e të gjithë pengjeve.
Le të përpiqemi të përmbledhim se cilat ishin efektet kryesore të ofensivës në Gaza.
1).Shkatërrimi i Hamasit – Ky është objektivi kryesor, i përsëritur disa herë nga Benjamin Netanyahu. Shumë kanë thënë se është një objektiv i pamundur. Gjithashtu sepse, siç thotë një rregull i pashkruar, vrasja e një terroristi krijon kushtet që të lindin dhjetë të tjerë.
Deri më tani, pas gati dy muajsh luftë, objektivi është larg arritjes. Një zëdhënës i ushtrisë izraelite pretendon se disa mijëra terroristë janë vrarë: afërsisht 10 për qind e forcës së Hamasit.
2).Popullariteti i Hamasit – Një nga efektet anësore është se Hamasi ka fituar forcë dhe popullaritet në Bregun Perëndimor, ku flamujt e tij tani valëviten kudo, ndërsa Autoriteti Palestinez po diskreditohet gjithnjë e më shumë.
3).Pengjet në rrezik – Ofensiva izraelite po vë në rrezik jetën e pengjeve izraelitë. Disa thuhet se u vranë nga bombat (por burimet në këtë pikë të fundit janë nga Hamasi).
4).Simpatia për palestinezët – Vala fillestare e indinjatës për masakrën e egër të 7 tetorit dhe e afërsisë me izraelitët u zëvendësua shpejt nga një valë simpatie dhe ndjeshmërie për vuajtjet e popullit palestinez të Gazës, i bombarduar dhe i dëshpëruar. kushtet.
5).Çështja Palestineze – Me të drejtë kontestohet se objektivi kryesor i Hamasit ishte ta kthente çështjen palestineze në qendër të politikës.
Gjithashtu sepse grupi nuk e pranon ekzistencën e shtetit të Izraelit. Por efekti i sulmit të 7 tetorit, me fillimin e luftës, ishte pikërisht rikthimi i zgjidhjes së çështjes palestineze në agjendën ndërkombëtare, duke favorizuar kështu propagandën e Hamasit.
Heqja e problemit, me përpjekjen për ta varrosur atë në bazë të Marrëveshjes së Abrahamit, d.m.th marrja e pëlqimit të shteteve të tjera arabe, ishte një dështim i qeverive izraelite.
6).Libani dhe Bregu Perëndimor – Reagimi i Izraelit ka rritur rrezikun e një revolte në Bregun Perëndimor dhe shtrirjen e konfliktit në Liban, ku ndodhen milicitë pro-iraniane të Hezbollahut.
Pyetja që po bën në gazetën “New York Times”, Nicholas Kristof – kolumnist politik, ekspert i të drejtave të njeriut, dy herë fitues i çmimit Pulitzer – është nëse ia vlente e gjithë kjo luftë.
Nëse kjo ofensivë e ka bërë Izraelin më të sigurt apo jo. Dhe nëse justifikon vrasjen e një gruaje apo fëmije çdo shtatë minuta, 24 orë në ditë.
Një parantezë mbi shifrat: viktimat deri tani kanë qenë 16.248, rreth 70% e tyre gra dhe fëmijë. Shifra palestineze, por të konsideruara të besueshme, madje edhe të nënvlerësuara, nga vëzhguesit ndërkombëtarë.
Prandaj, në një nivel racional, objektivat nuk duken të arritshme. Në planin etik, pra, çështja është edhe më serioze.
Një nga krenaritë e demokracisë, të shtetit ligjor, të qytetërimit është të mos trajtosh vrasësit dhe terroristët në të njëjtën mënyrë si ata na trajtojnë ne. Ajo që e dallon terrorizmin islamik është përbuzja e tij ndaj jetës njerëzore.
Hamasi ka dhënë prova të shumta se nuk merr parasysh jo vetëm jetën e izraelitëve, por edhe ato të palestinezëve.
Hamasi është një formacion politik, por mbi të gjitha është një organizatë e dhunshme, fanatike, mizogjene, e cila nuk ka ngurruar të torturojë dhe të vrasë djemtë izraelitë, të përdhunojë dhe gjymtojë vajzat dhe përdorë fëmijët palestinezë si mburoja njerëzore.
Por kjo indiferencë ndaj jetës, thotë Kristofi, nuk do të thotë që Izraeli apo Shtetet e Bashkuara të Amerikës duhet të bëjnë të njëjtën gjë, duke i justifikuar masakrat për qëllime politike apo sigurie.
Joe Biden po përpiqet të ruajë respektin dhe besnikërinë ndaj aleatit të tij izraelit, duke miratuar pushtimin e tij të Gazës në një përpjekje për të reduktuar dëmin dhe urgjencën humanitare.
Por ai po dështon: “Në kundërshtim me pretendimet e administratës Biden, se Izraeli po merr mesazhin për të treguar përmbajtje, Kombet e Bashkuara raportojnë se këtë javë “ne kemi parë disa nga granatimet më të rënda në Gaza deri më tani” dhe se “nëse është e mundur, do të shpaloset një skenar më djallëzor”.
Për më tepër, për sa kohë që Izraeli përdor bomba një ton, do të jetë e vështirë të kufizohen objektivat. Kjo nuk do të thotë të vendosësh Hamasin dhe Izraelin në të njëjtin nivel. Kjo nuk thuhet për një klauzolë stili, për një notë hipokrite, e cila më pas lejon të sulmojë lirisht pozicionet e Tel Avivit.
Përkundrazi, është një pyetje themelore, konstituive: Hamasi kishte për qëllim vrasjen dhe rrëmbimin e grave dhe fëmijëve më 7 tetor, duke shkaktuar vuajtje dhe viktima maksimale.
Tel Avivi nuk po vret qëllimisht palestinezë, as gra dhe fëmijë. Është një ndryshim etik me rëndësi të madhe.
Edhe pse, pranon Kristof me hidhërim, nuk do të doja t’ua shpjegoja prindërve të fëmijëve të vrarë në Gaza.
Përfundimi është banal, por i një banaliteti të pashmangshëm: jetët e fëmijëve izraelitë, amerikanë dhe palestinezë kanë të gjithë të njëjtën vlerë dhe ne duhet të sillemi në përputhje me rrethanat.
Përshtati në shqip gazeta Prishtina Sot